Ortodonti
Üst ve alt çeneler arasındaki ile diş çapraşıklıklarının düzeltilmesi ile uğraşan bir diş hekimliği bilimidir.
Diş çapraşıklıkları varlığında
Kötü konumlanmış dişleri temizlemek daha zor olduğu için, dişeti hastalıklarına yakalanma ve diş çürüğüne bağlı olarak dişlerin erken kaybedilmesi riski vardır.
Bunun yanında çene kaslarında daha fazla baskıya neden olarak; eklem bozukluklarına ve böylece baş ağrısına, sırtta, ve omuzda ağrıya neden olabilirler.
Çapraşık dişler estetik görünüşünüzü de etkiler. Ortodontik tedavi ile daha sağlıklı bir ağıza, daha etkileyici bir görünüme ve daha uzun süre ağzınızda kalacak dişlere sahip olabilirsiniz.
Ortodontik Tedaviye ne zaman ihtiyaç duyarım?
Ağız ve diş muayenesi sonucunda, çene modellerinizin oluşturulması ve özel bazı röntgen filmleri ve fotoğrafınızın çekilmesi gibi birçok tanı yöntemini içeren bir muayeneden sonra, ortodontik tedaviye ihtiyacınızın olup olmadığı ve yapılacak tedavinin türü belirlenebilir. Aşağıdakiler mevcutsa ortodontik tedaviye ihtiyacınız olabilir:
Ortodontik tedavi durumunda aşağıdaki çene ilişkilerinden bir tanesi genellikle bulunur
- * Overbite, üst ön dişler alt ön dişlere göre çok önde konumlanmıştır.
- * Underbite alt ön dişler üst ön dişlere göre daha önde ya da üst dişler alt dişlere göre daha geride konumlanmıştır.
- * Crossbite (çapraz kapanış) alt ve üst ön dişler üst üste kapanır.
- * Openbite (açık kapanış) üst ön dişlerinizin orta hattı alt ön dişlerinizin orta hattı ile çakışmaz.
- * Boşluklar diş çekimi nedeniyle ya da doğal olarak dişler arasında boşluklar olması.
- * Çapraşıklık çenelerde dişlerin dizilimi için yeterli yer olmaması.
Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır? Dişleri hareket ettirmek, kasları ya da çenelerin büyümesini etkilemek amacıyla yapılabilecek tedavi sabit ya da hareketli olabilir. Bu tedaviler dişlere veya çenelere çok hafif kuvvetler uygulanarak yapılır. Probleminizin ciddiyetine göre tedavi şekli belirlenir. Sabit uygulamalar aşağıdakilerden oluşur:
- * Braket takılması: En çok uygulanan yöntem olan braket takılması teller,braketler ve lastikler kullanılarak yapılır. Braketler dişlerin üzerine yapıştırılır, teller ise braketlerden geçirilerek dişlere kuvvet uygulanır. Böylece dişler kademeli olarak hareket ettirilerek düzgün konumlandırılmaları sağlanır. Tedavi birkaç ay ya da birkaç yıl sürebilir ve her ay ayarlamalar yapılarak dişlerdeki düzelmenin istenilen şekilde olması sağlanır. Günümüzde kullanılan braketler, daha hafif ve daha az metal içermektedir. Çocukları motive amacıyla çeşitli reklerde ve yetişkinler için şeffaf olarak üretilmektedir.
- * Özel Sabit Uygulamalar: Parmak emme alışkanlığının geçirilmesi için yapılan bu apareyler bantlarla dişe tutturulur. Beslenme sırasında çok rahat olmadıkları için son seçenek olarak kullanılmaları tavsiye edilir.
- * Sabit Yer Tutucular: Süt dişlerinin erken kaybedildiği durumlarda, yer tutucu kullanılarak, kalıcı diş çıkıncaya kadar boşluğa doğru diğer dişlerin kayması engellenir. Hareketli Apareyler ise şunlardır.
- * Alignerlar (braketsiz tedavi): Yetişkinler için braket takılarak yapılan sabit tedaviye alternatif olarak dişleri aynı hizaya sokmak amacıyla braketler ve teller olmadığı için birçok ortodontist tarafından tercih edilmektedir. Alignerlar genellikle şeffaf olurlar ve yemek yemek, diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak için çıkarılırlar.
- * Hareketli Yer Tutucular: Sabit yer tutucularla aynı fonksiyonu görürler. Çenenin üzerine oturan akrilik bir bazdan oluşur ve plastik ya da teller ile belirli dişlerin arasındaki boşluğu doldurur.
Ortodontik Tedavide Kullanılan Apareyler
Sabit Ortodontik Apareyler
Dişlerin üzerine yapıştırılan braketler ve bunlara sabitlenen tellerden oluşur. Braketler metal veya seramik olabilir. Seramik braketler dişle benzer renktedir ve estetik bir görüntü isteyen erişkinler tarafından tercih edilir. Ayrıca dişlerin iç yüzeyine yani dil yüzeyine yapıştırılan “lingual braketler” de mevcuttur.
Hareketli Ortodontik Apareyler
Bu aygıtlar hasta tarafından takılıp çıkarılabilir. Çene darlıkları, kötü alışkanlıkların engellenmesi, yer tutucu, sabit tedavi sonrası pekiştirme tedavisi amacıyla kullanılırlar.
Ağız Dışı Apareyler (Yüz maskesi, enselik, çenelik vb)
Hasta tarafından takılıp çıkarılabilen apareylerdir. Genellikle çenelerin bozuk ilişkilerini düzeltmek için kullanılırlar.
Fonksiyonel Ortopedik Apareyler
Hareketli veya sabit tipleri bulunmaktadır. Ağız içine yerleştirilirler. Bozuk çene ilişkilerini düzeltmek amacıyla kullanılmaktadırlar.
Pekiştirme Apareyleri
Ortodontik tedavi bitip braket ve teller çıkarıldıktan sonra tedaviyle elde edilen düzelmenin korunması için kullanılan sabit veya hareketli apareylerdir.